Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
Farkındalık Ayı
Rahim ağzı kanseri; dünyada
kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü
sıklıkta görülürken, ülkemizde dokuzuncu sıradadır. Rahim
ağzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup
önlenebilir bir hastalıktır.
Rahim ağzı kanseri için risk
faktörleri:
- Human PapillomaVirus (HPV) enfeksiyonu
- Erken
yaşta (16 yaştan önce) cinsel ilişki
- Çok
eşlilik
- Sigara
içme
- Sağlıksız
beslenme (meyve ve sebzeyi az tüketmek, rahim ağzı kanseri riskini
artırır)
- Çok
sayıda doğum yapma
- Sosyoekonomik
düzeyin düşük olması
- 5 yıldan
daha uzun süre doğum kontrol hapı kullanımı
Rahim ağzı kanseri belirtileri:
HPV enfeksiyonlarının çoğunluğu
kendiliğinden düzelir ve belirtilere veya hastalığa neden olmaz. Bununla
birlikte, belirli HPV tipleri (çoğunlukla 16 ve 18) ile devam eden enfeksiyon,
kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Bu lezyonların bir kısmı rahim ağzı
kanserine ilerler, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar alır. Rahim ağzı
kanserinin belirtileri, ancak kanser ileri bir aşamaya geldiğinde ortaya çıkma
eğilimindedir. Bu sebeplerden rahim ağzı kanserinde düzenli tarama yaptırmak
çok önemlidir.
Rahim ağzı kanserinde aşağıdaki
belirtiler görülebilir:
- Düzensiz adet
görmek (düzensiz menstrüasyon)
- Adet
dönemleri arasında veya cinsel ilişki sonrası (vajinal) kanama olması
- Cinsel
ilişki sırasında ağrı
- Sırt,
bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı
- Kötü
kokulu vajinal akıntı
- İdrar
yaparken ağrı
- Tek bacakta
şişlik
Tanı:
- Tarama ve
erken teşhis ile tedavisi yüzde yüz mümkün olan rahim ağzı kanseri,
günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geride yer almaktadır.
Rahim ağzı kanser taramasını düzenli yaptıran bir kadının rahim ağzı
kanserinden ölmeyeceğini söylemek mümkündür. Bu nedenle Dünya Sağlık
Örgütü (DSÖ) rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında
taranmasını önermektedir.
- Bugün
rahim ağzı kanserinin %99,9’una HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonunun
yol açtığı bilinmektedir. Erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü
değişiklikler HPV-DNA Testi ve PAP Smear Testi ile tespit edilmektedir.
- Ülkemizde
Ulusal kanser tarama standartlarına göre; 30-65 yaş grubundaki her kadın 5
yılda bir HPV-DNA ve Pap smear testi ile taranmaktadır. HPV-DNA testi ve
smear alınması son derece basit ve ağrısız işlemlerdir.
Tedavi:
- Rahim ağzı
kanserinde; cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi
(kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma:
- Günümüzde
HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu
yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine
karşı 9-13 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.
- 30
yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak
- Güvenli
cinsel ilişki konusunda eğitim
- Sigara
kullanmamak
- Sebze ve
meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek
Rahim Ağzı Kanseri Neden
Önemlidir?
- Rahim ağzı
kanseri önlenebilen bir hastalıktır.
- Rahim ağzı
kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir.
- Rahim ağzı
kanserinden ölüm tamamen engellenebilir.
- Düzenli
rahim ağzı kanseri taramasından geçen bir kadının, rahim ağzı kanserinden
ölmeyeceği söylenebilir.
Ülkemizde rahim ağzı kanseri
taramaları ÜCRETSİZ olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri
(KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM)
ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yapılmaktadır.